Beknopte geschiedenis:

Het Stadhuis van Antwerpen is strikt genomen een beetje een vreemde eend in de bijt op deze website. Het maakt onderdeel uit van de groepsinschrijving ‘belforten in België en Frankrijk’ omdat door de eeuwen heen onlosmakelijk verbonden is met één van de torens van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal. De gemeenteklok van de stad is gefinancierd vanuit het stadhuis en hangt sinds 1459 in de noordertoren van de kathedraal.

Bouw

Het huidige stadhuis is gebouwd ter vervanging van het oude schepenhuis dat stamde uit het eerste kwart van de 15de eeuw. De eerste plannen voor het stadhuis werden in 1541 gepresenteerd door de architect Domien de Waghemakere. Naar aanleiding van een aanval vanuit het noorden door Maarten van Rossum werd er echter voorrang gegeven aan de bouw van een nieuwe stadsomwalling. In 1560 komt er een nieuw plan tot stand onder leiding van Cornelis Floris de Vriendt. De bouw duurde van 1561 tot 1564 en het gebouw werd in 1565 feestelijk in gebruik genomen.

Rampspoed in 1576

Lang kunnen de Antwerpenaren niet van hun nieuw stadhuis genieten. In 1576 wordt het geplunderd en in brand gestoken door soldaten van de Spaanse koning. Deze hadden al maanden geen soldij ontvangen en besloten de rijkste stad uit de regio te plunderen. Alleen de muren bleven staan en het interieur en het dak wordt door de vlammen verzwolgen. Twee jaar later beginnen de herstelwerkzaamheden.

Brabo maakt plaats voor Maria

Het middenstuk van de voorgevel biedt plaats aan drie beelden en tegenwoordig staat daar een Mariabeeld in het midden geflankeerd door Vrouwe Justitia en Vrouwe Prudentia. Het Mariabeeld staat er pas sinds 1587. Het is destijds door jezuïeten geplaats ter vervanging van een beeld van Silvius Brabo, die volgens de legende de stichter is van de stad Antwerpen en het Hertogdom Brabant. Zijn beeld symboliseerde het zelfbestuur van de stad. Brabo heeft nu een prominente plek bovenop de fontein voor het stadhuis.

Restauraties

Het stadhuis kent slechts drie grote restauraties. De eerste vond plaats van 1853 tot 1869 en betrof het vervangen van de buitengevel waarbij het meeste marmer verdween. Alleen in de binnenbogen is nog marmer uit de 16 eeuw terug te vinden. Met de restauratie van de binnenzijde was men bezig van 1860 tot 1898. De laatste restauratie heeft plaatsgevonden van 2018 tot 2020 en hiervoor was een begroting van 35,5 miljoen Euro. Een behoorlijk bedrag als je bedenkt dat het is neergezet voor 150.000 gulden.

Nog steeds als stadhuis in gebruik

Het stadhuis is nog altijd als stadhuis in gebruik, en daarom niet volledig open voor bezoekers. Slechts een paar keer per jaar, op speciale gelegenheden, opent het stadhuis helemaal zijn deuren, en kan de pracht en praal ook door de ‘gewone sterveling’ bewonderd worden.

Bronnen: Wikipedia | ‘Vlaamse Belforten, Werelderfgoed’ Michiel Heirman, Davidsfonds Leuven, 2003 | ‘Zingende Torens’ Andreas Dill & Luc Rombouts, Davidsfonds Leuven, 2017 | Website: Vlaanderen Onroerend Erfgoed

Oorsprong:

Gebouwd:

Bouwmateriaal:

Stijlperiode:

Hoogte:

Toegankelijkheid:

Openingsuren Stadhuis

Maandag tot en met vrijdag 08.30 – 17.30 uur
Zaterdag en Zondag gesloten